Paryż - Przewodnik

<strong>Informacje podstawowe: </strong>

Pogoda w Paryżu

Dzisiaj, 28.3 12°C
Informacje podstawowe: Liczba mieszkanców: 10 mln
Polska ambasada: 1, rue de Talleyrand, tel. 145516080
Konsulat generalny RP: 5, rue de Talleyrand, tel. 145518222
Numer kierunkowy telefonu: 0033/1
Wazniejsze numery telefonu:
Policja: 17
Pierwsza pomoc: 15
Czas lokalny: Warszawa: 12.00, Paryz: 12.00
Komunikacja miejska:
Metro: Paryz obsluguje 13 linii metra. Poszczególne linie okreslane sa numerami. Stacje oznaczone jest litera “M" lub napisem “Metro". Jest najwygodniejsze do poruszania sie po centrum.

Pociag: pociagi podmiejskie RER tworza z metrem jeden zwarty system komunikacyjny. Cztery glówne linie okreslane sa literami: A, B, C i D. Na przedmiesciach rozgaleziaja sie na linie podrzedne: A1, A2, A3 itd. W centrum pociagi jezdza pod ziemia, ale zatrzymuja sie rzadziej niz metro. Sa najwygodniejsze do pokonywania wiekszych odleglosci i dojazdu na przedmiescia lub w tereny podmiejskie, w tym takze do lotnisk. Systemem wspólnych biletów komunikacji miejskiej nie sa objete pociagi podmiejskie SNCF Banlieu, które odchodza ze wszystkich wiekszych dworców kolejowych.

Tramwaj: kilka oddzielnych nowoczesnych linii laczy przedmiescia ze stacjami RER

Autobus: w autobusach wazne sa te same bilety co metrze i RER. Przejazd autobusem jest drozszy i wolniejszy. Autobus jest najdogodniejszy do pokonywania krótszych odleglosci. Noca, gdy nie kursuje metro i RER miasto obsluguje dziesiec linii nocnych autobusów noctambuses.. Ich petla znajduje sie na Châtelet przy Avenuenue Victoria oraz Rue St-Martin.

Adres informacji turystycznej: Buerau d''Accueil Central, av. des Champs-Elysées 127

Historia

Nazwe miastu dalo celtyckie Plemie Paryzjów, które osiedlilo sie w III wieku p.n.e. nad Sekwana w osadzie zwanej Lutecja. W 59 r. p.n.e. Lutecje podbili Rzymianie. Zdobywcy ufortyfikowali glówna wyspe na rzece, dzisiejsze Ile de la Cité, natomiast na lewym brzegu powstalo glówne forum miasta. Po upadku imperium w VI wieku Paryz zostal obrany za stolice jednego z królestw frankonskich.

Pozycje Paryza jako stolecznego miasta Francji umocnil Hugo Kapet (987 - 966), zalozyciel dynastii wladajacej krajem przez ponad trzy wieki. Miasto zaczelo sie rozwijac jako osrodek zycia religijnego i kulturalnego. W 1163 r. rozpoczeto budowe kosciola Notre - Dame, a w 1215 zalozono slynny uniwersytet paryski - Sorbone. Coraz intensywniejszy rozwój Paryza sprawil, ze w XII wieku rozpoczeto osuszac podmiejskie bagna, by umozliwic powstawanie nowej zabudowy na prawym brzegu rzeki.

Wojna stuletnia (1337 - 1453) z Anglia doprowadzila do upadku miasta. W 1420 Paryz zajeli sprzymierzeni z królem angielskim ksiazeta Burgundii. Okupacja miasta przez Anglików zakonczyla sie dopiero w 1453 r.

Ponowny rozkwit nastapil dopiero za rzadów króla Ludwika XI (1461 - 1483) i Franciszka I (1515 - 1547). Ten drugi wladca przeszczepil z Wloch wzory renesansowe. W 1546 r. rozpoczeto budowe królewskiego palacu Luwru, a w 1606 zalozono Place Royale - pierwszy regularnie zalozony Plac Paryza.

Czasy odrodzenia przyniosly takze reformacje, która pociagnela za soba ostre i krwawe wojny religijne. Podczas nocy sw. Bartlomieja z 23 na 24 sierpnia 1572 r. wymordowano w Paryzu 3000 francuskich protestantów - hugenotów. Król Henryk IV (1589 - 1610) zostal wpuszczony do miasta dopiero po przejsciu na katolicyzm. Po przyjeciu komunii w bazylice Saint Denis wypowiedzial slynne zdanie: “Paryz wart jest mszy".

Wiek XVII, zwany we Francji Zlotym Stuleciem, ugruntowal pozycje miasta jako kulturalnej stolicy i jednego z najwazniejszych osrodków politycznych swiata. Sprawily to absolutne rzady króla - slonce, Ludwika XIV (1643 - 1715) z dynastii Burbonów. W miescie, liczacym wówczas juz 600 tys. mieszkanców, powstalo wiele wspanialych barokowych palaców.

Sam król, aby odizolowac sie od pelnej intryg stolicy, kosztem olbrzymich srodków wybudowal nowa rezydencje w Wersalu, 23 km od Paryza. Ekstrawaganckie rzady i liczne wojny z sasiadami doprowadzily jednak w koncu do kryzysu monarchii.

Narastajaca nedza w Paryzu i niezadowolenie z rzadów Ludwika XVI staly sie impulsem do wybuchu Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Zapoczatkowalo ja zdobycie Bastylii - królewskiego wiezienia - 14.VII.1789 r.

Lata terroru, niestabilnosc porewolucyjnych rzadów i chaos doprowadzily do tego, ze najzdolniejszy z porewolucyjnych generalów - Napoleon - przejal w 1799 r. wladze w Paryzu. W 1804 r., w obecnosci papieza Piusa VII, w katedrze Notre Dame koronowal sie na cesarza Francji. Jego daleko siegajace ambicje sprawily, ze Paryz znów zaczal pretendowac do roli politycznej stolicy swiata.

Dzisiejsze oblicze miasta zaczelo sie formowac za rzadów cesarza Napoleona III, który objal wladze po upadku restytuowanej monarchii Burbonów. Wielka Przebudowa miasta prowadzona przez barona Haussmanna sprawila, ze Paryz stal sie miastem szerokich bulwarów i gwiazdzistych Placów.

Przegrana wojna z Prusami w 1870 r., której nastepstwem byl krwawo stlumiony bunt Komuny Paryskiej skierowany przeciwko rzadowi, doprowadzily do upadku politycznego znaczenia Francji. Paryz pozostal jednak stolica kulturalna swiata. To tu rodzily sie nowe trendy w sztuce jak Art Nouveau, impresjonizm, kubizm i surrealizm, a miasto bylo ostoja wielu najslawniejszych artystów.

W latach 1940 - 45 Paryz przezyl okupacje niemiecka. Rzady de Gaulle''a przywrócily znaczaca pozycje Francji, lecz przeciwko nim skierowana byla studencka rewolta w 1968 r. w Dzielnicy Lacinskiej.

Jednoczesnie jednak rozpoczeto program rewaloryzacji miasta. W ramach Wielkich Prac - Grand Traveaux - ogloszonych przez prezydenta Mitteranda zaczeto wznosic w miescie nowe monumentalne budowle jak Opéra de la Bastille czy “kosmiczna" dzielnica Défense.

Glówne atrakcje

Historycznym centrum, a zarazem miejscem, gdzie zgrupowane sa najstarsze zabytki miasta jest najwieksza wyspa na Sekwanie: Ile de la Cité (przy stacji metra Cité i RER St Michel). W zachodniej czesci znajduje sie jeden z najwspanialszych obiektów gotyckiej architektury sakralnej: katedra Notre Dame.

Byla miejscem wszystkich najwazniejszych wydarzen historycznych Francji: koronacji królów, ich zaslubin i pogrzebów. Za czasów rewolucji zmieniono ja w Swiatynie Rozsadku. Renowacje mialy miejsce w 2 polowie XIX wieku oraz w latach 60. i 90. XX wieku przywrócily jej dawny blask.

Po przeciwnej stronie wyspy znajduje sie wspaniale osiagniecie architektury póznego gotyku: Sainte - Chapelle. Zostala zbudowana na terenie dawnego zamku królewskiego przez króla Ludwika Swietego dla relikwii korony cierniowej Chrystusa zakupionej od cesarza Bizancjum. Kaplica swa slawe zawdziecza wspanialym witrazom wypelniajacym ogromne okna. Wpadajace przez nie do srodka swiatlo tworzy wspaniala gre kolorów.

Najstarsze zabytki mozna ogladac w Crypte Archéologic pod glównym Placem przed Notre Dame. Eksponowane sa w niej pozostalosci domów rzymskiej Lutecji i osady celtyckich Paryzjów.

Sasiednia wyspa Ile Saint - Louis, stanowiaca niegdys podmiejskie pastwisko, w XVII wieku zostala zabudowana wspanialymi rezydencjami. (przy stacji metra Pont Marie). W XIX wieku stala sie centrum Polonii paryskiej. Znajduje sie tu Hotel Lambert, w którym zbierala sie elita Wielkiej Emigracji. Na 6 Quai d''Orléans w 1903 zostalo zalozone Muzeum Adama Mickiewicza, a w przylegajacym budynku Biblioteka Polska. Na wyspie mieszkala takze Maria Sklodowska - Curie.

Znajdujaca sie na poludnie od Ile de la Cité Quartier Latin, czyli Dzielnica Lacinska jest zamieszkana przede wszystkim przez artystów i intelektualistów. Znajduje sie tu najslynniejsza uczelnia Paryza - Sorbona (przy stacji metra Cluny la Sorbone), a nazwa dzielnicy nawiazuje do jezyka uzywanego niegdys przez studentów. Nad Quartier Latin góruje klasycystyczny Panteon - francuskie mauzoleum narodowe.

Po pólnocnej stronie Ile de la Cité, rozciaga sie dzielnica Beabourg z oryginalna budowla Centrum Pompidou (przy stacji metra Rambuteau). Wyglada jak budynek “wywrócony srodkiem za zewnatrz", gdyz wszystkie instalacje i elementy konstrukcji, zwykle ukryte, tu znajduja sie na powierzchni.

Na wschód od centrum, na drugim koncu niezwykle barwnej dzielnicy Marias znajduje sie Place de la Bastille. Po dawnym wiezieniu Bastylii nie ma juz sladu, zaznaczono jedynie zarys murów i wiez. W 1989 przy placu otwarto nowoczesny i kontrowersyjny budynek Opery Bastylii (przy stacji metra Bastille).

Po zachodniej stronie dzielnicy rozciaga sie dawna dzielnica królów: Tuileries. To tu znajduje sie Palac Królewski - Palais Royal wraz z przylegajacym dawnym ogrodem królewskim - Jardin du Palais Royal. Po przeciwnej stronie wznosi sie dawna rezydencja królewska, a obecnie jedno z najwazniejszych muzeów swiata- Luwr wraz z nowoczesna szklana Piramida z 1989 (przy stacji metra Palais Royal Musée du Luwre).

Luwr rozpoczyna monumentalny ciag wytyczony wzdluz prostej linii w kierunku zachodnim. Tuz przy palacu wnosi sie wzorowany na rzymskim luku Septymiusza Arc de Triomphe du Carrousel. Za ogrodami Jardin des Tuileries lezy Plac Zgody (Place de la Concorde), przy stacji metra Concorde.

Na tym najbardziej znanym placu Paryza scieto podczas rewolucji 1343 glowy, m.in. króla Ludwika XVI i Marii Antoniny. W miejscu dawnej gilotyny wznosi sie dzis liczacy ponad trzy tysiace lat obelisk egipski z Luksoru, dar króla Egiptu.

Za placem ciagnie sie najslawniejsza ulica paryska Champ - Elysées, pelna luksusowych kawiarni i sklepów. Konczy ja Arc de Triomphe - Luk Trimfalny (przy stacji metra i RER Charles de Gaulle Etoile), wzniesiony z rozkazu Napoleona po jego najwiekszym zwyciestwie pod Austerlitz.

Na tej samej linii na obrzezach Paryza zlokalizowano Défense - najwieksza w Europie dzielnice biznesu z drapaczami chmur i La Grand Arc - Wielkim Lukiem. Jest tu budowla tak wielka, ze moglaby pod nia sie zmiescic katedra Notre Dame (przy stacji metra i RER La Grand Arc de la Defense).

Na poludnie od Champ - Elysées, po poludniowej stronie Sekwany wznosi sie najbardziej znana budowla Paryza Wieza Eifla, zbudowana z okazji Wystawy Swiatowej w 1889 r. (przy stacji RER Champs de Mars). Winda pozwala wjechac na widokowy poziom na wysokosci 274 m i ogladac panorame na odleglosc ponad 70 km.

W tej samej dzielnicy wznosi sie okazaly Dôm des Invalides (przy stacji metra La Tour Maubourg). Swiatynia zostala wzniesiona przez króla - slonce Ludwika XIV jako miejsce spoczynku rodziny królewskiej. Zostal tu pochowany Napoleon. Sa tu takze groby wybitnych wojskowych.

W pólnocnej czesci miasta wznosi sie wzgórze Montmatre. Dzielnica zachowala charakter malego miasteczka, zawsze byla ulubionym miejscem artystów, poetów i malarzy. Rejon zaslynal takze jako centrum kabaretów i rozrywki. To tu znajduje sie slynny Mulin Rouge (przy stacji metra Blanche) i Place Pigalle (przy stacji metra Pigalle). Nad dzielnica góruje bialy, neobizantyjski kosciól Sacré - Coeur (przy stacji metra Abbesses). Ta piekna swiatynia zostala wzniesiona jako wotum za nie zniszczenie Paryza podczas wojny w 1870 r.

W zachodniej czesci miasta znajduje sie slynny cmentarz Pere Lachaise (przy stacji metra Pere Lachaise). Znajduje sie na nim grób Fryderyka Chopina. Jest tu takze pochowany Honore de Balzac, Oskar Wilde oraz Jim Morrson.

Muzea i galerie.

Luwr (Musée du Louvre), przy stacji metra Palais Royal Musée du Luwre - najbogatsze zbiory sztuki we Francji i jedne z najbogatszych w swiecie. Zbiory byly poczatkowo kolekcjonowane przez królów francuskich. Po rewolucji zostaly udostepnione publicznosci. Szczególnie bogata jest kolekcja malarstwa europejskiego z lat 1400 - 1900. Znajduje sie tu m.in. Mona Lisa Leonardo da Vinci. Najwyzsza klase prezentuja zbiory sztuki starozytnej. Mozna wsród nich zobaczyc m.in. slynna Wenus z Milo, powszechnie uznawana za ideal kobiecego piekna. Interesujace sa takze zbiory sztuki zdobniczej.

Centrum Pompidou (Centre d''Art et de Culture Georges Pompidou), Rue de Renard (przy stacji metra Rambuteau) - oprócz licznych instytucji kulturalnych miesci wewnatrz Musée National d''Art Moderne. Zbiory prezentuja malarstwo kierunków fobizmu, kubizmu, surrealizmu i abstrakcji. Znajduja sie tu miedzy innymi prace Picassa, Chagalla i Matisse''a. Stale zmieniana jest wystawa sztuki wspólczesnej.

Musée d''Orsay, Rue de Lille 62, (przy stacji RER Musée d''Orsay) - muzeum otwarto w 1986 r. w dawnej hali dworca kolejowego. Znane jest przede wszystkim jako jedna z wazniejszych kolekcji impresjonistów. Muzeum prezentuje jednak rózne gatunki sztuki z lat 1848 - 1914. Znajduje sie tu m.in. Sniadanie na trawie Maneta i Brama Piekiel Rodina.

Musée de Cluny, Paul-Paineleve 6, Quartier Latin (przy stacji metra Cluny la Sorbone) - nazwe muzeum dalo slynne opactwo w Cluny, które zapoczatkowalo sredniowieczna odnowe zycia religijnego. Miesci w sredniowiecznym palacu i rzymskich lazniach. Zawiera najbogatsze zbiory sredniowiecznej sztuki i rzemiosla.

Miasto Nauki (Cité des Sciences), La Villette, (przy stacji metra Porte de la Villette) - ogromne muzeum nauki mieszczace sie w budynku o 3 ha powierzchni. Muzeum sie nie tylko zwiedza, ale mozna takze uczestniczyc w róznego rodzaju eksperymentach.


Zakupy

Paryz znany jest jako swiatowe centrum mody. W eleganckich i ekskluzywnych sklepach mozna nabyc ubrania prosto od projektantów, które wkrótce stana sie obowiazujacym wzorem na calym swiecie.

Najwiecej tego rodzaju sklepów jest zgrupowanych w rejonie Champ - Elysées i Avenuenue Montaigne. Glówny butik Coco Chanel znajduje sie przy 42 Avenue Montaigne (przy stacji metra Franklin D. Roosvelt). Sklep Jean Paul Gaultier znajduje sie w kompleksie handlowym Forum Les Halles (przy stacji metra Les Halles) oraz 83 Rue du Faubourg St Honoire (przy stacji metra Madeleine).

Do najlepszych i najdrozszych sklepów z bizuteria w Paryzu nalezy Cartier (m.in. 13 Rue de la Paix, przy stacji metra Madeleine). Slynne kapelusze damskie mozna kupic w sklepach Marie Mercil, 56 Rue Tiquetonne (przy stacji metra Etien Marcel). Meskie kapelusze projektu Philippe Model mozna nabyc na 33 Place du Marche.

W celu zakupu perfum najlepiej odwiedzic L''Artisan Parfumeur, 24 Boulevard Raspail (przy stacji metra Notre Dame des Champs) oraz Guerlain, 68 Avenue des Champs-Elysees (przy stacji metra Franklin D. Roosvelt). Paryz slynie takze z duzego wyboru luksusowych zastaw stolowych. Warto w tym celu odwiedzic sklepy przy Rue Royal, szczególnie Lalique (przy stacji metra Madeleine).

Jesli chcemy nabyc slimaki, trufle czy kawior najlepiej udac sie do sklepów charcuterie. Szczególnie duzy wybór znajduje sie u Fachona, 26 Place de la Madeleine (przy stacji metra Madeleine).

Po doskonale sery najlepiej pójsc do Alleósse, 13 Rue Poncelet (przy stacji metra Ternes). Szczególnie smaczny ser kozi chevre mozna dostac w sklepie Boursault, 71 Avenue du General Leclerc (przy stacji metra Alesia).

Szczególnym rarytasem jest foie gras z gesich watróbek. Kupic je mozna w sieci Comtesse du Barry m.in. 1 Rue de Sevres (przy stacji metra Sevres Babylone). Najwiekszy wybór win francuskich oferuja sklepy Nicholas, np. 31 Place de la Madeleine (przy stacji metra Madeleine). Szczególnie doskonale sa czerwone wina Volnay z Burgundii. Tansze, a równiez dobre sa wina Languedoc.

Najwiekszy i najbardziej znany pchli targ w Paryzu to Marchl aux Puces de St - Oueen (przy stacji metra Clignancourt).


Gdzie zjesc

Le Jules Verne, II Platforma Wiezy Eifla, tel. 45556144 (przy stacji RER Champs de Mars) - najbardziej widokowa restauracja Paryza, oferuje swietne dania kuchni francuskiej.
Le Passage, 18 Passage de la Bonne Graine, tel. 47007330 (przy stacji metra Bastille) - winiarnia, w której mozna zjesc wspaniale posilki. Szczególnie warto spróbowac andouilette.
Benit, 20 Rue St - Martin, tel. 42722567 (przy stacji metra Rambuteau) - elegancka restauracja polozona tuz przy centrum Pompidou. Oferuje dania kuchni tradycyjnej, duzy wybór salatek i wspanialy cassoulet.
Laurent, 41 Avenue Gabriel, tel. 42520039 (przy stacji metra Champ - Elysées Clemenceau) - jedna z bardziej eleganckich restauracji w rejonie Champ - Elysées. Mozna tu spozyc cannelloni z jarzynami i matwa oraz przyrzadzana na miejscu salatke z homara.
La Cagouille, 10 - 12 Place Constantin Brancusi, tel. 43220901 (przy stacji metra Gaote) - lokal miesci sie w dzielnicy Montparnasse. Uwazana jest za najlepsza restauracje rybna w Paryzu.


Rozrywka

Paryz od dawna uchodzil za jedno z centrów swiatowej rozrywki. Kazdy moze w miescie znalezc cos dla siebie, od kabaretu przez nocne kluby po teatr i opere. Sporo dzieje sie tu takze na ulicach. Warto przejsc sie po paryskich bulwarach, posiedziec w kawiarniach w Quatier Latin lub poobserwowac spektakle pod golym niebem przed Centrum Pompidou.

Na calym swiecie byly znane paryskie kabarety. Slynny Mulin Rouge, 82 Boulevard de Clichy (przy stacji metra Blanche) to miejsce narodzin kankana. Glosne rewie odbywaja sie w Crazy Hoorse Saloon, 12 Avenue George V (przy stacji metra Place de l''Alma).

Najslynniejsze na swiecie musicale przedstawiane sa w Folies - Bergres, 32 Rue Richer (przy stacji metra Cadet). Szczególnie popularne w latach 60. i 70. staly sie teatry - kawiarnie. Czesto oferuja program kabaretowy jak Deux Anes, 100 Boulevard de Clichy (przy stacji metra Blanche). W kawiarniach typu chansonniers mozna czesto posluchac ballad i piosenek w stylu folk. Do bardziej znanych nalezy Aus Lapine Agile, 22 Rue de Saulues (przy stacji metra Lanmarck Caulincourt).

W paryskich dyskotekach czesto tanczy sie le rock. Tak okresla sie nieco przeksztalcona wersje rock and rolla z lat 50. Zgodnie z najnowszymi trendami swiatowej mody podaza Les Bains, 7 Rue du Bourg-l''Abbl (przy stacji metra Etienne Marcel). Dyskoteka wraz z restauracja miesci sie w dawnych lazniach tureckich. Odwiedzaja ja czesto ludzie ze swiata mody i biznesu.

Równie znana jest Folies Pigalle, 11 Place Pigalle (przy stacji metra Pigalle). Wsród mlodziezy najwieksza popularnoscia cieszy sie trzypoziomowa dyskoteka La Locomotive, 90 Boulevard de Clichy (przy stacji metra Blanche). Do muzyki funk i soul tanczy sie zazwyczaj w La Bataclan, 50 Boulevard Voltaire (przy stacji metra Oberkampf). W weekendy czesto wystepuja tu znane zespoly.

Paryz slynie takze z duzej ilosci klubów jazzowych. Od lat 40. XX wieku miasto uchodzi za jedna ze swiatowych stolic jazzu. Kluby sa rozrzucone po calym miescie. Wiele z nich jest polaczonych z kawiarnia. W Halach (przy stacji metra Les Halles) znajduje sie popularny Au Duc dese Lombards. Czesto grywa sie w nim salse. W niedziele mozna wybrac sie na poranek jazzowy do Jazz Club Lionel Hampton w hotelu Medrien (przy stacji metra Porte Maillot).

Paryz to przede wszystkim miasto teatrów. Do najstarszych i najbardziej znanych nalezy Theatre Comedie Francaise, istniejacy juz od 1680 r. Szczególna popularnoscia ciesza sie w Paryzu teatry tanca.

Do najwazniejszych osrodków tanca wspólczesnego nalezy Theatre de la Ville (przy stacji metra Place du Chatelet). Wielbiciele opery beda usatysfakcjonowani po odwiedzeniu Opery Bastylii (przy stacji metra Bastille). Wewnatrz znajduje sie jedna z najnowoczesniejszych na swiecie sal widowiskowych dla 2700 osób.

Najwieksza sala koncertowa miasta, w której grywaja paryskie orkiestry symfoniczne, jest Salle Pleyel, 252 Rue du Faubourg (przy stacji metra Ternes).

Opinie : w Paryżu

5,0
Paryż Marcelina
Paryż jak to Paryż - miasto zakochanych i miasto, w którym się zakochałam.

Francja na skróty

ZGŁOŚ UWAGI DO STRONY